Wat betekent de risicogebaseerde aanpak van de Wwft?
Er zijn enkele zaken veranderd sinds de komst van de vierde anti-witwasrichtlijn. De invoering van deze richtlijn heeft een aantal gevolgen gehad voor de Wwft (Wet ter voorkomen van witwassen en financieren terrorisme). Deze blog helpt u enkele aspecten van de Wwft en het cliëntenonderzoek beter te begrijpen.
De Wwft heeft een risico gebaseerde aanpak. Deze risico gebaseerd aanpak moet u in staat stellen om meer focus te leggen op cliënten en transacties die een verhoogd risico met zich meebrengen. Dat betekent ook dat u minder aandacht hoeft te besteden aan cliënten en transacties die een laag risico met zich meebrengen.
“Het cliëntenonderzoek kan in geen geval achterwege blijven, maar de intensiteit waarmee de cliëntenonderzoeksmaatregelen worden toegepast, wordt afgestemd op het risico dat met het type cliënt, product, dienst, transactie en leveringskanaal en met landen of geografische gebieden gepaard gaat.”
– Algemene leidraad Wwft (2020), Ministerie van Financiën
Deze beslissingsruimte komt ook met de nodige verantwoordelijkheden. U bent verantwoordelijk voor het maken van een inschatting van de risico’s. U beslist welke maatregelen genomen moeten worden om de risico’s die de cliënt met zich meebrengt te mitigeren.
Beoordelen van de risico’s
De Wwft stelt dat u methodisch te werk gaat om de risico’s van de cliënt in kaart te brengen. Met behulp van risicofactoren creëert u een model waar u al uw cliënten aan kunt toetsen. Risicofactoren bestaan uit subjectieve en objectieve factoren. Objectieve factoren zijn gevallen (client is woonachtig in sanctieland) die gemeld moeten worden aan de FIU Nederland. Wanneer u een vermoeden heeft dat een transactie verband kan houden met witwassen of terrorismefinanciering, dan spreken we van een subjectieve risicofactor. Het gebruik van een model zorgt voor een constante en methodische risicobeoordeling. Aan de hand van de beoordeling, komt u uit op een lage, normale, hoge of onacceptabele risicoclassificatie. Ook de toewijzing van een risicoclassificatie dient op een methodisch te gebeuren. Cliënten met vergelijkbare omstandigheden en risico’s dient u op een vergelijkbare manier te beoordelen. Deze cliënten vallen dus ook in dezelfde risicoclassificatie.
Gegevens actueel houden en reviewen
De Wwft schrijft voor dat u de risicoclassificaties van de cliënten actueel houdt. De omstandigheden en dus ook de risico’s die de cliënt met zich meebrengt kunnen wijzigen. U houdt de risicoclassificaties actueel door uw cliënten periodiek te reviewen. De Wwft biedt u de ruimte om zelf te beslissen wanneer u cliënten reviewt. Tijdens een reviewmoment controleert u bijvoorbeeld of de UBO (uiteindelijk belanghebbende) een politiek prominent persoon is geworden. Dit soort constateringen zijn van invloed op de risicoclassificatie en het cliëntenonderzoek. In dit voorbeeld dient u een verscherpt cliëntenonderzoek te verrichten. Het uitgangspunt is dat cliënten uit een hoge risicoclassificatie vaker worden gereviewd.
Risicobeleid
Er wordt van u verwacht dat u methodisch te werk gaat bij het maken van beslissingen en afwegingen. Dat betekent dat u een beleid vormt voor het toetsen van de mogelijke risico’s van de client, toewijzen van risicoclassificatie en reviewen/actueel houden van de risicoclassificaties. De Wwft-toezichthouders toetsen of uw beleid conform de Wwft is. U dient altijd te kunnen aantonen hoe u tot een bepaalde afwegingen bent gekomen en dat uw cliënten periodiek worden gereviewd. Alle informatie die u verzamelt ten behoeve van het cliëntenonderzoek dient u op een opvraagbare manier op te slaan. Dit doet u voor een periode van minstens 60 maanden.
De Wwft verplicht instellingen om adequate maatregelen te nemen ter voorkoming van risico’s op witwassen en financieren van terrorisme die kunnen ontstaan door het gebruik van nieuwe technologieën in het economisch verkeer
– Algemene leidraad Wwft (2020), Ministerie van Financiën